ตารางนี้สรุปภาระหน้าที่และความรับผิดชอบหลักของผู้ซื้อและผู้ขายภายใต้ Incoterms 2020 ทั้ง 11 เทอม เพื่อช่วยให้คุณสามารถเปรียบเทียบและเลือกใช้เงื่อนไขที่เหมาะสมกับธุรกรรมของคุณได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ
คำอธิบายสัญลักษณ์:
- ผู้ขาย (Seller): ผู้ขายเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายและ/หรือความเสี่ยง
- ผู้ซื้อ (Buyer): ผู้ซื้อเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายและ/หรือความเสี่ยง
- ต่อรอง (Negotiable): สามารถตกลงกันได้ แต่โดยพื้นฐานแล้วเป็นหน้าที่ของผู้ซื้อ
- ตามข้อบังคับ (Mandatory): ผู้ขายมีหน้าที่ต้องจัดทำตามข้อกำหนด (สำหรับประกันภัย)
กลุ่มที่ 1: สำหรับการขนส่งทุกรูปแบบ (Any Mode of Transport)
เทอม (Term) | รูปแบบการขนส่ง | พิธีการส่งออก | ขนส่งหลัก (Main Carriage) | จุดโอนความเสี่ยง | ประกันภัย | พิธีการนำเข้า/ภาษี | ขนถ่ายลง ณ ปลายทาง |
EXW | ทุกรูปแบบ | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ณ สถานที่ของผู้ขาย | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
FCA | ทุกรูปแบบ | ผู้ขาย | ผู้ซื้อ | ณ จุดที่ส่งมอบให้ผู้รับขนส่ง | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
CPT | ทุกรูปแบบ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ จุดที่ส่งมอบให้ผู้รับขนส่ง | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
CIP | ทุกรูปแบบ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ จุดที่ส่งมอบให้ผู้รับขนส่ง | ผู้ขาย (ตามข้อบังคับ Clause A) | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
DAP | ทุกรูปแบบ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ สถานที่ปลายทาง (ก่อนขนลง) | ผู้ขาย (เพื่อคุ้มครองตนเอง) | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
DPU | ทุกรูปแบบ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ สถานที่ปลายทาง (หลังขนลง) | ผู้ขาย (เพื่อคุ้มครองตนเอง) | ผู้ซื้อ | ผู้ขาย |
DDP | ทุกรูปแบบ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ สถานที่ปลายทาง (ก่อนขนลง) | ผู้ขาย (เพื่อคุ้มครองตนเอง) | ผู้ขาย | ผู้ซื้อ |
กลุ่มที่ 2: สำหรับการขนส่งทางทะเลและทางน้ำเท่านั้น (Sea and Inland Waterway Transport)
เทอม (Term) | รูปแบบการขนส่ง | พิธีการส่งออก | ขนส่งหลัก (Main Carriage) | จุดโอนความเสี่ยง | ประกันภัย | พิธีการนำเข้า/ภาษี | ขนถ่ายลง ณ ปลายทาง |
FAS | ทะเล/ทางน้ำ | ผู้ขาย | ผู้ซื้อ | ณ ข้างเรือ (ท่าเรือต้นทาง) | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
FOB | ทะเล/ทางน้ำ | ผู้ขาย | ผู้ซื้อ | ณ บนเรือ (ท่าเรือต้นทาง) | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ |
CFR | ทะเล/ทางน้ำ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ บนเรือ (ท่าเรือต้นทาง) | ผู้ซื้อ | ผู้ซื้อ | ต่อรอง |
CIF | ทะเล/ทางน้ำ | ผู้ขาย | ผู้ขาย | ณ บนเรือ (ท่าเรือต้นทาง) | ผู้ขาย (ตามข้อบังคับ Clause C) | ผู้ซื้อ | ต่อรอง |
ข้อสังเกตและประเด็นสำคัญ:
- จุดโอนความเสี่ยง: สังเกตว่าเทอมกลุ่ม C (CPT, CIP, CFR, CIF) มีความพิเศษตรงที่ผู้ขายจ่ายค่าขนส่งไปถึงปลายทาง แต่ความเสี่ยงถูกโอนให้ผู้ซื้อตั้งแต่ต้นทาง
- การประกันภัย: มีเพียง 2 เทอมที่บังคับให้ผู้ขายต้องทำประกันให้ผู้ซื้อ คือ CIP (คุ้มครองสูงสุด Clause A) และ CIF (คุ้มครองขั้นต่ำ Clause C) เทอมอื่นๆ ผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นผู้มีหน้าที่ต้องทำประกันเอง
- การขนถ่ายลง: มีเพียงเทอมเดียวที่ระบุให้ผู้ขายต้องรับผิดชอบการขนถ่ายสินค้าลง ณ ปลายทาง คือ DPU
- ภาษีนำเข้า: มีเพียงเทอมเดียวที่ระบุให้ผู้ขายต้องรับผิดชอบพิธีการนำเข้าและภาษีทั้งหมด คือ DDP
- FCA vs FOB: สำหรับ สินค้าตู้คอนเทนเนอร์ ควรเลือกใช้ FCA เสมอ เพื่อให้จุดโอนความเสี่ยงสะท้อนความเป็นจริงและปลอดภัยต่อผู้ขายมากกว่า